Woensdag 4 november

We landden op tijd, 8:50 uur, op vliegveld Lissabon, en moesten op de vlucht naar Amsterdam wachten tot 12:50. We namen een koffie en keken beetje winkeltjes om wakker te blijven en de tijd te doden. De vlucht naar Amsterdam was ook redelijk op tijd. Er werd 10 minuten vertraging afgekondigd wegens technische storing, maar dat bleek loos alarm.

We landden op Schiphol om vijf uur, haalden de koffers op, kochten twee flesjes drinken met een koek, kochten trinkaartjes en zaten in de trein naar Eindhoven om tien over zes. Zo voorspoedig ging het. Na enkele minuten kwam de hoofdconducteur en ik wilde de kaartjes al tevoorschijn halen, maar dat hoefde niet. Dat geloofde hij wel. In plaats daarvan hebben we tot aan Eindhoven over van alles: het spoor, de politiek, de vluchtelingen, etc. met hem gebabbeld. Dus de tijd vloog voorbij. Onze zoon pikte ons om kwart voor acht op en bracht ons thuis. Anderhalf uur later lagen we op bed en vlogen naar dromenland.

Dinsdag 3 november

We stonden weer bijtijds op om de Duitsers voor te zijn bij het ontbijt. Na het ontbijt gingen we de rugzak inpakken voor nog een laatste bezoek aan het strand. We hadden gepland om er tot ca. half een te blijven en nog wat in zee te zwemmen. Helaas, het was nog geen eb, de wind was krachtig en de zee veel te wild om te zwemmen. Beetje pootje baden tot aan de knieen in het water en meer niet. We bestelden dus een Coco voor ons beide en ik ging nog wat langs het strand lopen en genieten van de laatste momenten aan het strand, deze vakantie. Verder hadden we nog boeken uit te lezen.

Rond half een liepen we naar de tent van Marcel en bestelden een lekkere sandwich. Die kunnen ze maken. De Ciabatta Saudavel was een complete lunchmaaltijd. En de sucos limao is bij hen het allerlekkerst. Eigenlijk is het een alcoholvrije caipirinha. Na deze lunch gingen we terug naar de pousada om eerst nog lekker te zwemmen in het zwembad, daarna lekker te douchen, koffers inpakken. Tegen vijf uur gingen we ons omkleden en richting het hoofdgebouw annex restaurant om te betalen. Janneke, de eigenaar, was druk met van alles dus om ons even "bezig te houden" trakteerde ze ons op een cocktail. Nou ja, Liesbeth nam een tonic. Maar ik wilde wel eens een Zizih-top proeven: cocktail van citroen, mandarijn, beetje mint, wodka en ijs. Ook erg lekker. Komende zomer ga ik ook maar eens experimenteren met cocktails. Marcel heeft een vijzel en maatbekertje voor me gekocht in Caucaia en ik had zelf in Cumbuco al een shaker gekocht.

Om zes uur was het tijd voor ons "galgenmaal". Een wrap met batata rustica voor Liesbeth en voor my een bord supo Ton Ka, Thaise kip/kokos soep, met brood. Lekker lichte maaltijd. Om zeven uur kwam Marcel, ruim op tijd, om ons naar het vliegveld te brengen. We waren er tegen achten en zouden 22:50 vertrekken. Inchecken verliep vlot, de vlucht was vermoeiend.

Maandag 2 november

Vandaag hebben we gedauwtrapt :) We zorgden dat we even over half acht bij het ontbijt waren. Heerlijk rustig ontbeten zonder alle lawaai en geschetter plus plaatsgebrek. Na het ontbijt hebben we gelezen, ik heb even gezwommen in het zwembad en daarna met muziekje op het hoofd op twee ligbedden bij het zwembad liggen genieten... totdat de Duitse gasten hun ontbijt op bleken te hebben en drie van hen bommetje in het water deden. Er kwam zelfs wat spetters water op mijn koptelefoon. Toen rond wart voor 12 de bal onze kant uitkwam, zonder enig excuus, had Liesbeth er genoeg van en ging naar het appartement. Ik kwam 10 minuten later ook want zelfs de muziek op de koptelefoon werd overstemd door het geschreeuw en geschater. De bal knalde de tuin in tegen planten. Er zaten een aantal in het gras onder de yucca te picknicken. Kortom, ze hadden de pousada "overgenomen".

Liesbeth en ik smeerden ons in met zonnebrand en rond half een gingen we naar Marcel om een club-sandwich te eten. We aten op ons gemak en zaten op het koelste plekje van het terras, helemaal uit de zon. Toen we net u de sanwichen op hadden, kwam Marcel en we hadden nog een gezellige babbel, waarna we betaalden en richting strand gingen. Dit keer gingen we richting de gele parasols vlakbij de jangada waarmee ik afpraak heb gemaakt. .

Ze waren binnengelopen dus ik dacht. Dan maar meteen de geplande vaartocht doen. Liesbeth heeft me gefilmd dus dat komt niet in de blog maar later op youtube. Het was een leuk avontuurtje. Er waren drie passagiers: twee koreanen en ik. We kregen alledrie een reddingsvest aan. Verder op zee heb je geen rollende golden, maar ze worden wel een stuk hoger, dus de jangada deint dan lekker op en neer; bij bijna iedere golf kreeg ik een douche van zeewater over me heen, want ik zat het verste naar voren. De bemanning waren twee mannen, een aan het roer en de ander bij het zeil. Toen we een eind op zee waren, werd de jangada stil gelegd, een reddingsboei uitgeworpen en we werden uitgenodigd van de jangada af te gaan en te zwemmen. We mochten tot aan de boei. Maar de twee koreanen bleven stokstijf zitten. Nou, ik niet hoor. Het was leuk zwemmen. Zo'n spectaculair golfslagbad heb ik nog niet eerder meegemaakt. Ik zwom een meter of 25 naar de reddingsboei en trok mezelf langzaam weer terug naar de jangada. Ik wilde niet een spebreker qua tijd te zijn, maar had best nog wat langer willen dobberen in zee.

Toen ik weer aan boord was, werden we verzocht om aan de andere kant van de jangada te zitten en werd het zeil verzet (zie de detailfoto). Zo begon te terug tocht, wat minder waterhappen was, natuurlijk omdat we met de golven mee voeren. Na ongeveer een kwartier waren we weer terug. Ik heb genoten. Ik heb de jangada's van dichtbij bekeken, er een handgemaakt model van gekocht, en nu zelfs ermee gevaren.

Toen ik terug was bestelden we twee cola want de Coco's waren op. Na een tijdje zitten kwamen er een stel tieners naar ons toe: "What's your name? My name is Lucas. Where do you come from?" en een andere jochie "Do you like Cumbuco." Ze waren met z'n zessen, 4 jongens en 2 meisjes. Ze probeerden in het Engels met ons te communiceren. Heel spontaan was het en we vonden het wel leuk en deden meer. Op gegeven moment vertrokken ze weer naar eigen tafel waar nog een hele club mensen zagen. Op strand deden de jongens handstand en salto's en de meisjes probeerden het ook. Toen ze weer bij elkaar bij de tafel waren, kreeg ik een ingeving om op mijn telefoon de foto van onze achtertuin onder meer dan 10 cm sneeuw te laten zien. Nou, dat was groot succes. Ze wisten niet wat ze zagen en iedereen in de groep moest het zien. Ik vroeg 'brutaal': "zijn jullie familie van elkaar?" Het antwoord was ontkennend en het was een groep van een kerkgemeente. Dus ik vertelde met handen en voeten dat we in Cumbuco waren omdat we onze vier Compassion kinderen hebben bezocht. Ze waren duidelijk enthousiast. Maar ze moesten vertrekken, dus namen we afscheid met de nodige "Ciao, God Bless". En toen vertrok de groep van zo'n 15 personen. We vroegen de cola af te rekenen, maar dat duurde weer vreselijk lang. Terwijl ik nog even de foto's voor de blog ging maken, kwam de man met weer twee cola's aan; hij bleek het verkeerd begrepen te hebben dus Liesbeth rekende de cola af en de man ging terug met het geld en twee cola.

Het was ondertussen half vier geweest en de zon stond al redelijk laag. We besloten nog een stukje laangs het strand te lopen en dan terug te gaan naar de Pousada om te douchen en ons klaar te maken voor de avond. Zo gezegd, zo gedaan. Tegen vijf uur waren we weer op de pousada. 's Avonds om half zeven liepen we naar Coiote restaurant met plan om nu geen pizza te eten maar een pasta. Liesbeth nam spaghetti met zeevruchten en ik met tonijn. Nou, niet alleen de pizza's zijn er goed de spaghetti was ook voortreffelijk. Wel veel, want Liesbeth kreeg het boord niet helemaal leeg. Typisch Braziliaans om meer te geven dan je op kan. Ze zouden te schraperig zijn, nietwaar?

Neide, de mede-eigenaar van Coiote, die vroeger Compassion kind is geweest, was er ook. We gingen afrekenen en dit keer vroegen we haar om email om foto's op te sturen. Ze heeft geen email, maar wel whats-app en feeseboeki, zoals ze het uitspreekt. En we wilden ook met haar even op de foto. Leuk voor op de blog en om haar weer te sturen. We waren tevreden, dat we niet naar Secret Spot gegaan zijn maar nog naar Coiote.

Om kwart over acht waren we terug op de pousada. We vroegen Zizi en Helene de kokkin tot hoe laat we nog een cocktail (als toetje) konden bestellen. Dat kon tot negen uur. Maar officieel zijn ze afgewerkt om acht uur. Dat lukt echter niet met de groep Duitsers die zorgen voor veel vaat. Om half negen liepen we naar de bar. Liesbeth bestelden Caipifrutas zonder alcohol en ik wilde eens een  caipiroska (caipirinha, maar met wodka i.p.v. cachaca). Omdat we morgenavond vertrekken, kregen we de drankjes kado. Het smaakte lekker, al is caipirinha lekkerder dan caipiroska.  Morgen: vertrekdag    

Zondag 1 november

Het was wederom zonnig en onbewolkt. Op de pousada is een hele Duitse familie gearriveerd voor de bruiloft van een van hen met een Braziliaanse. Ongelofelijk wat een herrie zo'n clubje Duitsers kunnen maken. En 's avonds de ene bier na de andere caipirinha. Zizi was bijzonder gestresst en moest laat doorwerken. Tijdens het ontbijt was het ook druk; toen we arriveerden moesten we even wachten. Janneke vroeg enkele van die gasten die al lang uitgegeten waren, om plaats te maken. Dat ging natuurlijk. Dus we hebben ontbeten, wat er nog aanwezig was. Ik nam maar eens een naturel omelet op toast. En thee. Liesbeth nam een broodje met jam, hardgekookt ei, bakje fruitmix, cake-je en thee. We hadden gepland om naar strand te gaan maar vonden negen uur te vroeg. Dus liepen we terug naar het appartement om ons in te smeren, factor 50, zodat het even kon intrekken. Toen we om 10 uur de sleutel aan de balie wilde leggen om naar strand te gaan, was er nog steeds een groepje van zes Duitsers die aan de ontbijttafel zaten te kletsen.

Het was een warme tippel naar het strand en daar gekomen keken we onze ogen uit. Wat een volk. De drukste stranddag tot nu toe. Achterin waar we toch al zaten, was nog plek maar meer naar het strand en op het strand zat alles vol. Nu vind ik dat veel gezelliger dan wanneer we zo'n beetje de enige gasten zijn. We bestelden twee Coco en gingen een stukje lezen onder het genot van de klappermelk.

Toen de Coco op was, ben ik met camera een langs het water gelopen langs alle drukke gelegenheden. Er werd door jochies gevoetbald met doelen gemaakt van twee koksnoten. Kite-surfverkeer was druk en iedereen had duidelijk plezier. Een golden retriever vond het leuk achter een lege kokosnoot aan te gaan de zee in, vervolgens die op het droge helemaal en stukken te scheuren. Na mijn eerste strandwandelingetje liep ik terug naar Liesbeth, die heerlijk zat te lezen in haar e-reader. Prima investering voor haar :) We bestelden maar gewoon friet met mayonaise en drinken: kannetje sinaasapelsap voor Liesbeth en een halve liter pils, in een koeler, voor mij.

Na het eten gingen we allebei nog wat lezen en toen ik weer twee hoofdstukken uit had, ging ik weer eens naar strand, testen of er te zwemmen was. De zee was behoorlijk sterk, maar het moest mogelijk zijn door de branding heen te breken. Er lagen echer rotsen onder water en toen ik vooruit wou lopen om een golf "voor te zijn", haalde ik een teen en mijn linker-scheenbeen open aan de rots en kreeg de golf over me heen. Toen was het zwemplezier voorbij. Ik liep terug en ging met mijn benen in de zon zitten. Liesbeth haalde een papieren servetje om de schaafwond te deppen. Het viel gelukkig mee. Op gegeven moment werd het me toch te heet in de zon zitten en ging nog maar eens strandwandelen. Langs het water was het veel koeler door de wind. Er gingen drie jangada's af en aan de zee een eind op en weer terug. Leek me weel leuk. Maar we hadden geen gepast geld. Dus ik sprak af dat ik morgen mee ga met een vaartochtje.

Rond kwart voor drie zijn we gaan inpakken en via de supermarkt om een fles water te halen, zijn we naar de pousada gegaan. Daar hebben we nog even gezwommen en heb ik in de late middagzon op een rustbed bij het zwembad liggen luieren en opdrogen, wat voor de schaafwond goed bleek te zijn.

Liesbeth kreeg ineens een vreemd voorgevoel of ze het reisschema goed in haar hoofd had zitten en ging toch eens checken. Haar bevindingen klopten met mijn planning: als we thuis zouden komen, zou ik nog twee snipperdagen nemen om de week vol te maken. We vertrekken dus dinsdagavond en niet woensdag. Nu kwam het eind van de vakantie ineens wel snel in zicht. Woensdag klinkt veel verder dan dinsdag. We beginnen hier aardig te settlen:) 's Avonds zijn we bij restaurant ACL gaan eten: samen een boven houtskool gegrilde kip, met rijst, frites, en salade. We namen ook een toetje: musso de maracuja (mousse van passievrucht) en een stevige espresso toe. Het was bomvol in alle restaurants. Niet alle restaurants waren open, alhoewel de meeste wel, en die waren allemaal bomvol. We zijn via Coiote teruggegaan en hebben alvast afscheid genomen.

Zaterdag 31 oktober

Vandaag zijn we na het ontbijt de rugzak met handdoeken, boeken, water, zonnebrand gaan klaarmaken en om 9:10 uur vertrokken we vanaf de pousada en wandelden we naar Lagoa do Banana, op afstand van 3 km vanaf de Pousada. We kwamen 40 minuten later aan. Het was dus niet zo ver, maar wel erg warm. We hadden taxi geregeld die on om drie uur zou oppikken. We gingen ons installeren en waren bijna de enige. Wel waren er een stuk of veertig jongens met een bus gekomen en die waren in het overdekte restaurant. We waren zo verhit dat we eerst gingen zwemmen. Daarna bestelden we twee kokosnoten. En terwijl we die nuttigden gingen we een stukje lezen. Daarna gingen we nog eens zwemmen, wat foto's maken (zie panoramafoto), lezen, rondkijken. De groep jongeren waren  per drie in buggy's gezet en gingen een eind rijden. Rond het middaguur kwamen die terug en kregen buffet. We hadden de kaart bekeken en hebben uiteindelijk besloten het bij een portie frites, met kan geperste sinaasappelsap en halve liter spa-rood. Als je in Brazilie gaat lunchen, krijg je zoveel dat je 's avonds niets meer lust.

Na het eten maakte ik nog paar foto's en video van de jongeren in het water. Die werden in groepjes op een bananenboot met een kleine speedboot rondgevaren maar aan het eind maakte de speedboot een haakse bocht zodat de bananeboot omsloeg wat de nodige hilariteit opleverde. Zo is de dag gevuld met zwemmen, klein beetje zonnen (was veel te heet), lezen, eten en drinken gevuld.

Rond half drie ging ik betalen en toen ik de portemonne uit de tas wilde halen vloog er een of ander insect langs en stak me. Gelukkig geen wesp, maar wel vervelend. Rond kwart voor drie gingen we inpakken en hielden de ingang in de gaten om te checken of de taxi er aan kwam. Even voor drie liepen we richting de poort en en was een zitje waar het lekker koel was, met uitzicht op de poort.

Toen tegen half vier en nog geen taxi was, belden we de Pousada en kregen het belachelijke verhaal: de taxi stond bij de Pousada en beweerde dat er om drie uur niemand was om op te pikken. Deze vakantie is mijn waardering voor taxi's tot onder het nulpunt gedaald. Enfin, we kwamen veilig terug op de Pousada en moeten 20 R$ betalen. Ik had of 15 R$ of hij moest 50 R$ wisselen. Toen  bleek 15 R$ wel OK te zijn. We hebben op de pousada nog even lekker gezwommen en ons toen omgekleed voor de avond.

's Avonds hadden we 'afgesproken' dat we naar Coiote Pizzeria zouden gaan. De spaanse man die zo'n leuke vertaler was, zou er ook zijn en het idee van toe, om gezellig samen te tafelen, kan dan bewaarheid worden. Maar helaas, toen we aankwamen, was hij er niet en ook niet toen we vertrokken. Helemaal geen bekenden. De pizza was wel weer overheerlijk. We besloten geen koffie te doen maar op de pousada een cocktail op Margareth, Liesbeth's vriendin, te drinken. Margareth, proost

Vrijdag 30 oktober

Vandaag zijn we iets vroeger aan het ontbijt gegaan. Nog steeds last van diarrhee, al voel ik me helemaal niet ziek. Onder het ontbijt maakten we plannen voor de dag. Het werd het volgende plan: ik ging direct na het ontbijt met camera richting strand in de hoop dat er wat jangada's op zee waren, om wat foto's te maken en Liesbeth zou kwart over tien bij Marcel zijn om nog even te gaan kijken voor een bloesje op de korte broek.

Ik ging dus op pad rond vijgf over negen en bij het strand bleek het nog vloed te zijn. Tegenvallertje. Maar ik ben welgemoed richting FortaLeza gaan lopen, tegen zon en windrichting. Uiteraard had ik me vantevoren ingesmeerd met zonnebrandcreme. Er waren nog geen kite-surders noch jangada's in zee. Maar wel lagen er een aantal met het zeil gehesen. Dus toch heb ik een paar plaatjes gemaakt.

Verder was er veel kiezel en ik heb paar mooie steentjes bij elkaar gesprokkeld alsook weer een (gehavende) schelp. Al mijmerende en biddende liep ik heerlijk van de temperatuur en omgeving te genieten. Ik kwam zelfs een wonderbare visvangst tegen, waarvoor niet gevst was (zie foto). Op gegeven moment ben ik maar omgedraaid om op tijd bij Marcel te zijn. Nu was het steeds meer eb aan het worden en liep het heerlijk met zon en wind in de rug.

Uiteraard kwam ik te vroeg in het dorp weer aan, dus besloot ik alvast te kijken bij de winkeltjes of ik iets zag. Er hingen een aantal leuke hangmats in de open winkel. En natuurlijk sprak de vrouw geen Engels. Maar met gebaren en de prijs schrijven in het zand kom je toch verder. De hangmats waren 80R$ op een handgemaakte na, want die was 90 R$ (rond de 20 Euro). Mooi dan wist ik dat. In het dorp was het bloedheet geworden op het zand uit de wind, maar bij de kleding en hangmatten hal waaide het redelijk en er stond een grote boom: betere schaduw bestaat er niet. Dus ben ik onder die boom even aan het afkoelen gegaan en toen naar Marcel gelopen.

Liesbeth kwam op tijd en we liepen nog even het dorp in. We gingen eerst de supermarkt in om een flesje water te halen en keken we of we een shaker (voor cocktails, zoals caipirinha) konden vinden. Met hulp van de winkeldame lukte dat. We liepen daarna naar de kleding /hangmattenzaak. Eerst keken we voor de hangmat en hebben uiteindlijk er een gekozen voor omgerekend 18,50 Euro. Leuk in voorjaar en zomer. We hadden gosteren al uit zitten puzzelen waar die moet komen te hangen en zijn er wel uit. We hadden niet genoeg geld bij ons voor de hangmat. Zowaar kregen we het de vrouw aan het verstand dat we zouden terugkeren. Toen liet ik Liesbeth een blouse zien die ik gespot had. Die vond ze leuk, maar een blouse in het rekje ernaast was nog leuker. We rekenden de blouze af en gingen nog even na of ze betreft de hangmat begreep wat we bedoelden. We liepen terug naar de pousada en gingen eerst even wat drinken en afkoelen. Na een kwartiertje liepen we weer naar Cumbuco terug (ca. 400m) en gingen eerst de de hangmat halen en betalen. De vrouw had het goed begrepen want de hangmat lag netjes opgevouwen in een plastic tas voor ons klaat op de toonbank.

Op de terugweg liepen we bij Marcel langs en kochten twee broodjes om mee te nemen. Op de pousada zijn we meteen gaan zwemmen om af te koelen. Daarna kwartiiertje in de zon opgedroogd en in de schaduw. Het was weer eens bijzonder warm vandaag. We aten ons broodje op met glas

guarana en de rest van de middag besteedden we met lezen, muziekje, nog een keer zwemmen. Terwijl ik s'ochtends met de camera naar het strand was geweest, heeft Liesbeth bezoek had van de Cassaco die we eerder hadden gezien waarbij we dachten dat het een rat was. Zo goed en kwaad als het ging heeft Liesbeth met haar smartphone er een plaatje van gemaakt.

Tegen half vijf vroeg Zizi of ik nog mee ging de katten te voeren. Liesbeth had verstaan of ze me om 5 uur de caipirinhi leerde maken. Dus ging ik poolshoogte nemen. Ik had het wel goed verstaan en Ryan die er ook weer was overlegde even met Zizi en nodigde me uit achter de bar van het restaurant om een caipirinha te maken. Het is me gelukt en hij was lekker. Ik had dus een klein half uurtje om de caipirinha te verorberen, waarna ik met Zizi

weer meeging de zwerfkatten voeren. Er was een katje bij die broodmager was en niet naar het voer kwam, maar achter ons aan liep. We stopten en Zizi legde het restje wat nog in de bak zat voor het katje, maar die had geen benul het te eten; net alsof de reuk er niet was. Dat katje leeft niet lang denk ik. Terug op de pousada tipte ik Janneke om te vragen aan de dierenarts voor chemische sterilisatie. Janneke vond het een goed idee en zou het navragen.

's Avonds zijn we met een nerdelandse medegast, Jan, gaan eten in Restaurant "Secret Spot" en het eten was bijzonder lekker. De Filet mignon was boterzacht. We namen nog een koffie na, rekenden af en liepen weer terug en bleven nog even in de heerlijke avondlucht doorbabbelen. Het was heel gezellig. Jan werkt in de zorg, net als Liesbeth, maar in de facilitaire dienst. Dus genoeg te kletsen.

Tegen tienen namen we afscheid. Het was weer een geslaagde dag.

Donderdag 29 oktober

Vandaag hebben we ons haast verslapen. Zo'n goede nachtrust hebben we gehad na gisteren en voor het ontbijt behoorden we tot de laatste lichting. We wilden wat geld pinnen bij het tankstation net buiten Cumbuco centrum, en na wat boodschapjes terug naar de Pousada om wat te lezen, zwemmen, luieren, en meer van dat soort vervelende aktiviteiten (LOL). Om vijf over tien gingen we lopen. Dit keer dwars door het dorp om het echte Cumbuco te bekijken.

Echter de afstand viel tegen. We waren het na drie jaar behoorlijk vergeten. Het was ruim half uur lopen, bijna 3 km, langs de weg richting Fortaleza. Het werd behoorlijk warm al en waren blij dat we het tankstation gevonden hadden en de pinautomaat er was en ook naar behoren werkte. Na geld tanken hebben we een flesje water, Liesbeth zonder en ik met prik. De winkel van het tankstation was stevig gekoeld; de airco maakte overuren voor ons gevoel. Wel lekker even afkoelen, lekker chillen.




Na ca. een kwartier liepen we terug, natuurlijk via het strand. We staken de weg over en liepen rechtdoor het zandpad over en kwamen met enkele minuten op het strand. Dat was heerlijk koel ineens, lekker de straffe wind in de rug. Je hoefde om zo te zeggen afwisselend linker- en rechtervoet op te tillen en de wind deed de rest. Na een tijdje kwamen we een Nederlandse kite-surfer tegen, die ook op de pousada logeert. hij was zijn vriend aan het leren de kite in balans te houden en zonder board in zee te leren de kite zo te sturen dat die hem elke gewenste riching op kom trekken, wat essentiele techniek is, voor als je je board verliest. We spraken even met elkaar over de techniek en ik kon van dischtzien hoe de bsturing een beetje werkt.

We liepen verder en kwamen we op een gedeelte dat ik spijt had dat ik mijn camera niet bij me had. Dan maar met de telefoon, beter dan niets. Er was een jangade van een visser binnengelopen en ze sleepten hem het strand op, met zeil open. En doordat het eb was waren de twee bootjes, die er standaard daar voor anker liggen, relatief erg dichtbij. Ik zag kans voor een mooi plaatje.

We liepen zo verder terug over strand en gevoelsmatig leek de terugweg korter. Logisch eigenlijk: koeler met rugwind en leukere omgeving. We kwamen langs Marcel en bestelden een kop koffie bij hem. Daarna gingen we terug naar de pousada en gingen lekker zwemmen, kletsen met een andere Nederlandse gast. Rond half twee bestelden we een broodje "kebab" wat wel erg trposiche variant was: soor rosbief met mozzarella kaas en verse basilicum en wat batatas rustica erbij. De rest van de middag heeft Liesbeth lekker geluierd in de hangmat, die ze helemaal te gek vindt. Helaas thuis geen plek, want anders.... Ik heb gebruik gemaakt van twee gigantische zitzakken, "Brazillazy's" en lekker gelezen en in de namiddagzon gelegen.

's Avonds zijn we bij Marcel een pizza gaan eten en daarna terug gelopen voor een rustige avond, en natuurlijk verzorgen van deze blog. Voel je vrij te reageren op artikelen.

Woensdag 28 oktober

En om 10 over 9 gingen we op pad. Vlakbij het strand stopten we even om elkaars hals en de achterkant van onze armen en benen in te smeren met zonnebrandcreme. Toen gingen we op weg. Ik had er echt zin in. Iets nieuws wat we nog niet gedaan hadden, ook niet drie jaar geleden. We liepen langs de "strandtent" waar we de massage hebben gehad, de strandtent waar we de 4 bezoekdagen met onze Compassion kinderen vertoefd hebben, en zo richting onbekend strand. We kwamen langs enkele gigantische resorts, vergelijkbaar met Turkse "All-inclusives". Op gegeven moment waren het alleen maar palmen op een duinstrook met onbewoond achterland.

Onderweg stopten we soms even om foto en/of video te maken, om een slokje water te drinken of te spelen met de wind: flessedop op zijn kant leggen en de wind zijn gang laten gaan. Zo dop rolt tientallen meters door, zelfs tegen duin op. Om 5 over half 11 kwamen we aan bij het meer. Hat was veel kleiner dan op Google Maps, dus ik dacht dat alle kite-suffers aan het begin zaten vanwege de wind.
Eerst liepen we van het strand gezien linksaf de over langs totdat we bij een strandtenst kwamen, die open was. Het bleek later de enige te zijn.


We bestelden twee coco verde en gingen even uitrusten onder het genot van de dit keer bijzonder frisse, lekkere kokosmelk met uitzicht op een hele 'kudde' kite surfers.

Na een half uurtje ging ik eens op verkenning om te kijken wat er na de bocht ligt. Nou, de rest van het meer niet. Het was meer moeras met hier en daar kleine beekjes. De "wegen" en paden ware wit zand. Zelfs door de sandalen heen kwam de hitte naar mijn voeten en de rest van de omgeving leek letterlijk op een sauna. Maar ik had er geen last van. Ik vond het zelfs wel leuk even dit verzetje in een vreemd landschap wat ik niet eerder kende. Op gegeven moment besloot ik terug te gaan maar via ander paadje. Door de zon had ik goed richtingsgevoel. Ik kwam op gegeven moment bij een heuvel en die ging ik maar eens op, zover als ik komen kon.

De top kon ik niet bereieken door dicht struikgewas, juist bovenop. Maar vanaf het punt wat ik bereikte kon ik toch een mooie overzichtsfoto maken,
Na foto en video opname ging ik de heuvel weer af en boog naar links een pad op naar wat "nieuwbouw-huizen":  enkelsteens muren, geen ramen, goolfplaten dak. Er liepen enkele kippen rond. Een eindje verder kwam ik bij een pittoresk huisje in het palmgroen (zie foto) en na de stukje doorlopen kwam ik weer op het weggetje naar het meer. Ik heb ca. drie kwartier gewandeld en toen was ik bij Liesbeth terug.

Rond half een bestelden we menu. We verwachtten de menu kaart maar kregen de waar in nature te zien. We kozen kip met rijst, frites, farofa en salade. Het was erg lekker. Wel moesten we met onze rug in de wind zitten want anders was de helft vand e rijst op je vork over de tafel gewaaid. Het blies er echt over. In de schaduw werd het haast "koud" Een half uurtje nadat we de lunch op hadden gingen we het natuurbad in. Het water kom goed 30 graden zijn. Maar het was ondiep en liep uitermate langzaam af. Om in het diepere, te zwemmen water te komen, heb je kan overvaren te worden door een kit-surfer. Dus was het meer dobberen in het water. Wel lekker om even af te koelen. Zeker rond het middaguur.

Na de "zwempartij", die van korte duur was, gingen we in de zon even opdrogen, lezen, en nog een Coca-Cola bestellen. Een blikje maakte we leeg en na een half uur het tweede blikje. Even over drieën gingen we opbreken om naar het afgesproekn ophaalpunt te gaan. We waren tein minuten voor de afgesproken tijd. En we wachtten tot half vier, tot tien over half, tot kwart voor en begonnen een beetje bezorgd te raken. Niet raar na de taxi affaire bij aankomst. Tien voor vier kwam de tuinman, niet met een blauwe Buggy, maar witte. Omdat het inmiddels vloed was geworden, konden we niet langs het strand terug, dus gingen we dwars door het landschap, over duinen, dan weer stukje normale weg, dan weer short-cut door het zand. We gingen sons bijzonder schuin en we werden op gegeven moment gewaarschuwd voor hobbels. Dan moest je half zitten/staand meegeven. We hebben dus een avontuurlijke buggytour gehad van klein half uurtje. Hoeven we die dus niet meer en doen:)


's Avonds zijn we op de Pousada gebleven. Er waren twee nieuwe menu's "in de aanbieding" we kozen het zalm menu: Gebakken zalm moot met zoute meegebakken spercieboontjes , koude bietblokjes en wat lenteuitjes met limoen. Erg lekker was het. En er staan zelfs desserts op het menu. Dat is in Brazilie een unicum, althans in de Ceara streek. Liesbeth nam gegrilde banaan met een bepaalde gegrilde kaas met kaneel, suiker mengsel voorzien van knapperige "korst".

Na het eten was het tijd voor schrijven van deze blog. Het was een geweldige, beetje avontuurlijke dag. Echt genoten.

Dinsdag 27 oktober

Vandaag zijn we even over half negen aan het ontbijt gegaan. Nog steeds kalm aan doen met al die laxerende sapjes en lekkernijen. Na het ontbijt zijn we op de pousada gebleven en hebben de tijd besteed aan lezen, foto's van de prachtige bloemen maken, zwemmen, muziekje luisteren onder zon-dim scherm. We hebben allebei weer lekker kleurtje opgedaan.

Rond 13.00 uur zijn we bij Marcel een broodje gaan eten en Marcel was aanwezig en maakte van de gelegenheid gebruik om lekker Nederlands bij te praten. Tegen tweeën gingen we richting strand en liepen eens de andere kant op, richting Fortaleza. Op dat stukje lagen verschillende jangada's, typische Braziliaanse vissersbootjes van de NO-kust (Pernambuco - Belem zo ongeveer, en zeker ook in Cumbuco).

Op de pousada zag ik een leuk heel gedetailleerd model van de jangada. En vorige week had ik al eens nagevraagd waar die vandaan kwam. De volgende dag, woensdag de 21e was de maker op de pousada in de namiddag en had ons opgewacht om een afspraak te maken. Hij kon voor ons een jangada maken en "no cure no pay" komen laten zien. We spraken af voor donderdag 22 oktober om 17:00 uur, want dan zouden we wel van de bezoekdag, met Lucas, terug zijn. Die donderdag kwam hij met hetzelfde bootje als hier op de foto, met dat verschil dat het bootje van de pousada al 10 jaar in weer en wind op de bar staat. De bouwer vroeg of ik film kon maken van uitleg en instructie voor montage thuis. Het was een amusante kleurrijke man met duidelijk twee rechterhanden.

De video die ik heb gemaakt van zijn demontratie stond ook al op internet, verzorgd door een kennis van hem: https://youtu.be/Ovk-bUj8zGQ.
En een leuk filmpje wat laat zien hoe hij met zijn verlamde vriend die jangade modellen bouwt: https://youtu.be/6CGD6KOnbAw

Het is door alle toerisme lastig om leuke souvenirs te vinden en we houden niet van Brazilaanse kleding made in Indonesia, China of HongKong. Dit bootje vond ik zo geinig, helemaal handgemaakt elk bootje iets anders, omdat het handwerk is.

Nadat we zeiden accoord te gaan met de aankoop, wat hij natuurlijk verwacht had, kwam de graveerpen erbij en moesten we teksten voor op de boot opgeven: We hadden al bedacht "Fred & Liesbeth  - Cumbuco 2015", maar de boot heeft twee zijden en de maker wilde duidelijk ook zijn stempel erop drukken dus is het "CAPITAO Fred  e  Liesbeth ..etc geworden. We hebben wat zijn  creativiteit gestuurd en het resultaat is heel uniek!. Ik kan er echter geen foto van laten zien want de boot werd voor vervoer naar Nederland ingepakt. Hij had een doos bij zich ter grootte van ongeveer een bierkrat. En vol trots zei hij: "Groot he? Maar let op: shoe box" Gelukkig heb ik het inpakken ook gefilmd en thuis maak ik er een youtube van "Boxing and unboxing Jangada model". Waarom ik dit verhaal uit het "verleden" nu vertel, is omdat ik die woensdag en donderdag wilde focussen op het bezoeken van de kinderen.

Enfin, terug naar vandaag. Na het klein stukje lopen tichting Fortaleza liepen we terug, met wind in de rug naar de uitspanning met rode parasols waar we eerder hadden gezeten. Afgelopen vrijdag zaten we er ook en zagen we een masseuse. En Liesbeth had wel interesse, dus ging ik vragen wat het kostte: 30R$ voor half uur, 50R$ voor een uur. We zeiden dat we de weer erop zouden terug komen. Maar gisteren was ze er niet. Echter tegen vieren kwam er onverwacht toch een masseuse. Toch niet voor niks geweest. Alleen "drong een vrouw voor", maar ze had de dag tewvoren al gereserveerd. Dus gisteren reserveerde wij om 15:00 uur vandaag. Liesbeth is een uur aangepakt met volledige massage. En ik wilde wel een half uur alleen rug en schouders. Nou, nou, dat was een stevige massage zo nu en dan echt pijnlijk. Maar nu zit alles lekker los.

Na de massage zijn we weer naar de pousada gegaan. En ik vroeg of ze de zwerfkatten nog ging voeren. Ik wilde graag mee voor video. Dat was geen probleem. We spraken kwart over vijf af. Dus na wat drinken stapte ik op met camera en wachtte totdat Zizi ook zover was. De youtube komt eraan als we weer in Nederland zijn.

's Avonds zijn we rond half zeven richting Coiote Restaurant en pizzeria gelopen. We bestelden er een pizza "pizziola" en ider zo een halve pizza (kingsize formaat) is meer dan genoeg. Ik blij erbij voor pizza's in Cumbuco is Coiote pize de topper ze hebben nog steeds een houtgestookte steenoven, maar nu achter de keuken, i.p.v. aan het begin van het terras als blikvanger, op last van de overheid verwijderd (zie Vrijdag 23 oktober). En ook nu weer was de pizza voortreffelijk. Thuisgekomen was het tijd voor schrijven van deze blog.

Maandag 26 oktober

Zoals de dag begon, lijkt heel veel op gisteren. Na het wat late ontbijt gingen we richting Cumbuco met rugzak voor handdoeken, boeken, zonnebrandcreme, brillekokers. We gingen eerst even winkeltjes kijken en Liesbeth zag een leuke korte broek. Maar die kochten we nog niet omdat door de andere stoelen, ligbanken, ed. kan Liesbeth wel een massage gebruiken. En ik mis de massage van de fysiotherapeut voor mijn schouders. We wisten waar afgelopen vrijdag een masseuse met een klant bezig was en dat zag er goed uit. Helaas was ze er niet op maandag. Alleen vrijdag, zaterdag en zondag. Dus besloten we maar gewoon op het strandterras te blijven zitten en bestelden twee  "coco verde". We gingen wat lezen totdat het zo warm was dat we het zwembad opzochten. Het schijnt zelfs iets unieks te zijn: een zwembad direct aan zee. Ook Fortaleza is zo'n zwembad, vertelde een politiemand uit Belo Horizonte die een week op vakantie was in Fortaleza en vandaag een uitstapje Cumbuco maakte. Dat was al de tweede politieman die we deze vakantie onmoet hebben die redelijk Engels kennen.

Na het zwemmen gingen we in de zon even opdrogen, wat best snel gaat, en hebben we lunch besteld. Aangezien we beide met darmproblemen lopen en er vanochtend medicijn voor hebben gehaald. Kozen we voor één eenspersoonsmenu voor twee en bestelden we er opnieuw twee koksnoten bij. We hadden gezegd dat we de friet en salade er niet bij hoefden. Toen kwam er een bordje met kommetje witte rijst en een gebakken kipfile. Voor dat moesten we 50R$ afrekenen. Rond half vier kwam er toch een masseuse. Dus dacht Liesbeth: "Dat kan nog wel". Maar er kwam een vrouw die redelijk Engels sprak en leek voor te dringen. Maar dat was niet zo. Ze had gereserveerd. Dat werd te laat dus hebben we voor morgenmiddag afgesproken.

Rond kwart voor vier zijn we weer naar de Pousada gelopen en daar even lekker gaan douchen.
Even na vijven ben ik met de camera naar de "achtertuin" van de pousada geen lopen en hieronder staan een paar plaatjes van de duinen.

Maar eerst ook een plaatje wat ook Cumbuco is en een foto van het goede werk dat Zizi, de serveerster en gastvrouw van de pousada, doet voor de zwerfkatten, om te proberen ze uit het huisvuil te krijgen.

Na de korte duinwandeling met fotoshoot ben ik teruggegaan en rond 6 uur zijn we de korte broek
gaan kopen en nog wat souvenirs en toen gaan eten bij A.C.L. Ter vergelijking hadden we bij een "A.C.L" restaurant in het dorp twee eenspersoonsmenu's met drinken voor dezelfde prijs als die middag voor de eenpersoonsmaaltijd met z'n tweeën. Kun je nagaan dat eten op het strand twee keer zoveel kost. Na de avondmaaltijd zijn we nog een beetje gaan rondslenteren, kijken naar de voetballessen voor jonge jongens in een "kooi" op het dorpsplein. En er waren kinderen al dansend helpen een springkussen leeg te laten lopen

Zondag 25 oktober

Vandaag is het qua nieuws niet veel anders dan gisteren. We ontbijtten iets eerder dan gisteren en ik nam voorzichtig iets meer dan de toast: nu een banaan erbij en een wit broodje met hard gekookt ei. Nog geen koffie. Tijdens het ontbijt zag ik een kolibri met zijn spitse snavel in een kelk van een grote gele bloem op paar meter afstand van de ontbijtterras. Die zitten hier dus ook.

We zijn toen het dorp in gelopen en een stukje over strand en terug. We hoopten dat de winkeltjes open waren om wat ideeen voor souvenirs te vinden. Bijna als was nog dicht. Dus liepen we terug en gingen op de pousada lekker zwemmen en boek lezen. Rond 13:00 uur gingen we wederom het dorp in om te lunchem bij een restaurant, waar we nooit eerder geweest zijn. We hadden al opgemerkt dat er eigenlijk altijd mensen zitten te eten. En meest Brazilianen. Twee goede redenen om het eens te wagen.

Nou, het resultaat is dat we er zeker nog eens naar terug gaan. Liesbeth had zin in een pasta en koos een bami-vormige spaghetti met Tonijn-chapignon saus. Die was heel lekker. Ik wilde het nog rustig aan doen en nam gebakken visfilet met witte rijst en gebakken groenten (blokjes aardappel en wortel met nog wat paprika en witte kool). Dat viel goed en smaakte lekker. De vis was zelfs de lekkerste die ik hier gegeten had. Ik weet niet wat de soort vis was. Op het menu stond "peixe". Als drinken namen we ieder een kokosnoot (coco verde) En toen hadden we samen voor 20 Euro gegeten en gedronken.

Na de lunch hebben we nog een tank van 5 liter water gekocht en zijn weer naar de pousada gegaan. Het was vandaag erg warm want er was weinig wind. Raar, nietwaar, dat je stevige wind gaat missen :) Nog wat gezwommen, muziek geluisterd, gelezen, kortom rustdag en 's avonds een klein hapje in de Pousada: Liesbeth een wrap met "zeer vlaamse frieten" en ik een Thaise kokos soep met brood. En daarna bij het geluid van krekels heb ik de blog aangevuld.

Zaterdag 24 oktober

Vannacht hebben we beiden niet opperbest geslapen. Allebei last van darmkrampen en diarrhee. Dus we besloten op de pousada te blijven. Lekker luieren op de ligbedden, wat zwemmen tussendoor om af te koelen, lezen, muziekje op het hoofd, etc. Als lunch besloten we een red snapper met lime sauce en tapioca parels met daarbij een bakje witte rijst. Als drankjes namen we simpel Coca-cola. Ik heb ook de tijd maar wat gedoofd met foto's van bloempjes te maken en een prachtige palmboomsoort.



Later op de middag waren een Braziliaans stel en een japanner uit Londen met elkaar. Er was vandaag relatief weinig wind dus werd het in de middag erg warm en gingen we het water in en raakten met de anderen in gesprek. Het ging over de verschillende talen, hoe het geregeld was met gezondheidszorg in Brazilie, Engeland en Nederland. Na een tijd interessant gesprek over van alles begonnen we "op te lossen" en zijn we allemaal het water uitgegaan. Het avondeten was voor mij thee en toast en Liesbeth bestelde een wrap. In plaats van veel vertellen, wat niet te vertellen was, voeg ik wat foto's van de pouasada 0031.

Vrijdag 23 oktober

Vandaag is het geworden wat ik gisteren dacht. Er valt dus deze dag niet veel te vertellen. We zijn een klein uurtje later aan het ontbijt gegaan dan de dagen hiervoor. Daarna zijn we even boodschappen gaan doen: een fles Fanta en een fles Kuat (guarana). Daarna zijn we teruggegaan om de rugzak in te pakken voor strand: handdoeken, zwemkleding, zonnebrand, boeken, flesjes water, en portemonnee. En dus liepen we de rechte weg naar het strand en gingen op het strand linksaf. Een stukje verder, 100-200 m, was de uitspanning waar we drie jaar geleden ook eens geweest waren. Toen hadden ze hemelbedden, maar nu is dat vervangen door een gigantisch zonnedak in een L-vorm gebouwd waaronder tafels met stoelen stonden, i.p.v. setjes van twee tafeltjes aan elkaar met vier stoelen en een parasol van riet.

We zochten een geschikt tafeltje en hadden alle keus, want het was heel rustig op het strand. We gingen ons verkleden en besloten eerst te gaan zwemmen in zee. Ja, dat is mogelijk als je door de branding heen "breekt" tot je tot borst/schouderhoogte in het water staat. Daar dient de zee, maar de golven rollen niet om, althans op uitzondering na. Dat ervaarde ik 'smiddags. Toen we na ongeveer kwartiertje zwemmen naar onze stek terugliepen. We bestelden twee kokosnoten en gingen lekker boek lezen. Later in de ochtend ging ik nog even de zee in. Kan er niet genoeg van krijgen. Toen ik terug kwam bestelden we als lunch wat fingerfood: een bakje friet en schaaltje met 12 gekuide visballetjes die er als bitterballen uitzagen, met een tonic en een guarana. Met het warme weer heb je er ook genoeg aan. Na de lunch zijn we samen het zwembad wat ze drie jaar gelden nog niet hadden, maar nu wel. Wel grappig eigenlijk: in een zwembad, dat praktisch op het strand staat en uitzicht op zee, liggen dobberen. Daarna zijn we nog wat gaan lezen en ben ik tussendoor nog een derde keer de zee in gegaan. En toen verrast door een golf, die al ging rollen in het diepere gedeelte ging rollen. De golf sleurde me richting strand en dee me kopje duikelen. Nou, ik heb mijn thalassobehandeling wel gehad; het zeewier zat onder mijn horlogeom mijn pols gewikkeld. Toen had ik wel genoeg van de zee en ging "aan land" om op te drogen.

Rond kwart voor vier liepen we over het strand naar de opgang van de weeg naar de pousada. Daar lekker gedouched, wat gedronken en begonnen aan deze blog.

's Avonds zijn we weer eens naar "Coyote Pizza" gegaan waar we drie jaar geleden ook enkele keren geweest zijn. Ik bestelde weer de zo lekkere "quatro queios" pizza en Liesbeth een salami pizza. Ze waren net zo lekker als drie jaar geleden, terwijl de stenen hout oven er niet meer stond. Op last van de regering afgebroken, omdat het open vuur was in de "strandstreek". Het was veel pizza en we herinnerden ons dat we destijds samen een pizza bestelden met een kleine salade erbij. Gaan we volgende keer zeker doen. Want we moeten zeker een keer terug. Terwijl we zaten te eten, zaten er een stel achter ons aan een tafeltje eten. Ik wist dat ik haar kende. Volgens mij werkt zij als manager bij Coyote pizza en hebben we drie jaar geleden een emotionele ontmoeting gehad omdat we vertelden waarom we in Cumbuco waren.    Dus ik trok de stoute schoenen aan en toen de pizza op was, stond ik op en liep naar haar toe. In Engels vertelde ik langzaam onver drie jaar geleden en dat ze erg op de vrouw leek bij wie we betaalden. Ze was even perplex; wat moest ze hiervan denken. Ik zei dat ik het misschien mis had maar dat ze erg op die vrouw van drie jaar geleden leek. Een paar minuten later kwam ze naar onze tafel en had een andere, oudere man van een tafel gehaald, die beter Engels kan. Het bleek een spanjaard te zijn en hij hoortde mijn verhaal aan en vertelde het haar. En toen werd het haar duidelijk en er stonden weer tranen in haar ogen. Ze herinnerde het opeens. We hebben nog even nagepraat en ze vroegen hoe lang we hier bleven. We zeiden nog anderhalve week. We moesten nog eens terugkomen. De spanjaard is zeer regelmatig in Coyote pizza. Hij stelde voor dat we dan misschien samen een tafeltje nemen. Bij wat navragen bleek de spanjaard in Mexico een keer een wildvreemde geholpen heeft wat goed uitpakte.

Leuk zo'n slot van de dag. Knipoogje uit de hemel.

Donderdag 22 oktober

Vandaag was de laatste bezoekdag, aan Lucas. We waren verbaasd, eigenlijk teleurgesteld, dat we om 10 uur nog zaten te wachten. We hadden om 9:20 een bericht ontvangen dat ze er aan kwamen. Rond 10:10 uur kwam de taxi. We hoorden, dat het programma dit keer anders ging. We zouden niet naar het project en Lucas' huis gaan, maar direct naar de bekende uitspanning in Cumbuco, waar Lucas, zijn oma, de Compassion facilitator voor de Caucaia regio en een medewerkster van het project zaten te wachten op ons. Tijd voor begroeting met knuffels, etc. Lucas is behoorlijk veranderd, in rapper-stijl. Zijn oma niet, volgens mij had ze zelfs dezelfde zondagse kleding aan als drie jaar geleden. Na deze begroeting bestelden we drinken. Onder het nuttigen daarvan bespraken we even de reden voor deze invulling van de dag en vanwege privacy redenen ga ik er niet in detail over schrijven. Natuurlijk vraag je dan hoe het is. Veel krijg je er dan niet uit, Lucas is een  verlegen gesloten joch die echt tijd nodig heeft om zich een beetje open te stellen.

Al snel gaf Lucas aan dat hij graag wilde gaan zwemmen in het zwembad. Dat is natuurlijk geen probleem. Ik had mijn zwembroek al aan en nadat Lucas zich snel had omgekleed gingen we lekker zwemmen. Liesbeth en Denise, de vertaalster liepen mee, Liesbeth voor wat foto's en video, Denise voor vertaling natuurlijk. Na een tijdje ging Liesbeth terug naar oma en de twee Compassion dames. Lucas had er zin in: onderwater zwemmen, borstcrawl al net zo onrendabel als Bruno. Van Denise hoorde ik dat de kinderen in Brazilie geen zwemles krijgen. Dat was wel te merken. Ik heb een tijdje geprobeerd hem de rugslag te leren, maar dat ging niet even in een uurtje. Het intrekken, wijd, sluit was meer ongecoordineerd spreid, sluit, intrekken met knieen strak tegen elkaar. Ik had Lucas schouders en rug ondersteund, maar toch zette hij zich schrap en trilde helemaal. Dus gingen we tikkertje doen. Dat was het meest succesvolste vertier in het zwembad. We zijn wel bijna een uur in het water geweest. Als er wat te vertalen was, zat Denise aan de kant op een ligstoel om haar rol te vervullen.

Ondertussen heeft Liesbeth gelegenheid gehad voor diepgaande gesprekken met de Compassion facilitator die prima Engels sprak en van origine uit Rio de Janeiro kwam, en met de andere twee vrouwen. Wat je dan te horen krijgt is eigenlijk niet te geloven. Lucas is in zijn leven zoveel ellende tegengekomen dat het eigenlijk niet te geloven is. Wonen bij je oma die je eigenlijk als je moeder ziet, je opa waar je gek op was doodgeschoten op je verjaardag een aantal jaren terug. Deze knul zal nog veel hulp nodig hebben en gelukkig zijn ze zich dat op het project ook van bewust. Verder hebben we het gehad over het werken op zo'n project en hoe fijn het is voor een kind dat zijn/haar sponsorouders op bezoek komen. Het geeft ze de mogelijkheid te leren/weten dat zebelangrijk zijn. Dat is bijzonder omdat de meeste van deze kinderen niet gezien zijn en afgewezen worden. Hoe goed is het dan dat er mensen voor jouw zelf komen dat geeft een boost. Natuurlijk  snapt zo'n werker dat we het niet uit onze mouw schudden het geld dat dit kost en dat proberen ze ook de kinderen te leren. Maar ja, je staat daar wel komend uit Europa en dat is iets wat voor hen echt een andere wereld is die zij zeker niet kennen. Het is dan ook best bijzonder om te zien hoe blij ze zijn met de aandacht die ze zo'n dag samen uit krijgen. Maar we kwamen er ook achter dat geen geld hebben niet perse betekent dat je ongelukkig bent en andersom ook niet. Deze ontmoetingen en zo met elkaar kunnen spreken is bijzonder en verbindt! Dus het was emotioneel deze dag, zeker ook omdat Lucas, het kind dat we nu het langste sponseren, een kind is met een giga rugzak en je vandaag een beetje lol hebt kunnen brengen en dat is mooi.

Na het zwemmen zei Lucas dat hij wel honger begon te krijgen, wat wel logisch was, want het was onderhand middag. Voor het eten kwam lieten we Lucas zijn kadoortjes uitpakken. Voetbal en Engels zijn z'n favoriete vakken dus de voetbal was schot in de roos, maar ook de Fei-shirts vond hij cool, omdat ik die ook droeg.

Terwijl Lucas zo bezig was, kwamen de borden op tafel en moesten we voortmaken. Onze twee Engels sprekende dames waren even naar toilet, dus hadden we moeite met uitleg van bepaalde kadootjes. Achteraf heeft Denise nog bijgepraat terwijl het eten werd opgediend. Dit keer hadden we gekozen voor wat kleinere schotel van nu vis en vlees, met gebakken groeten en farofa, met aanvullend "griekse rijst" en frietjes. Dit keer ging het schoon op en vooral oma liet het zich heel goed smaken.

Na de lunch wilde Lucas naar zee, maar niet zwemmen. Het werd minimaal pootje baden en Lucas vond het leuk om onze namen met zijn voet in het zand te schijven, met zijn naam er onder. In eerste instantie deed hij het te dicht bij het water, dus na de eerste twee letters werd zijn schrijven al weggespoeld. Dus heeft hij het hogerop wel voor elkaar gekregen.

Toen we van de korte strandwandeling terugkwamen was er wel animo voor water om te drinken. En toen had Lucas wel zijn in een balletje trappen met me. Dus heeft Lucas de bal opgepompt, na wat hulp, met in elkaar zetten van de pomp. We zochten een grasveldje achteraan, waar we niemand zouden storen. We begonnen met bal over en weer spelen. Dat ging nog wel, zelfs met blote voeten, al is dat niet favoriet voor em. Maar toen vroeg Lucas me om de bal af te pakken. Dat lukt me dus totaal niet. Wat is dat jong snel en lenig. Hij pingelt en goochelt met de bal dat het opvalt voor een jongen van zijn leeftijd.

Na een tijdje over en weer schieten ging mijn voet zeer doen en ook mijn bovenbeen. Balletje trappen is duidelijk geen regelmatige zelfs totaal geen bezigheid van me. Dus zei ik hem dat ik een video zou maken van zijn poging om de bal zolang mogelijk omhoog te spelen zonder de grond te laten raken. Ik heb er een filmpje van anderhalve minuut van: 167 keer omhoog tikken met voet of knie. Lucas zei dat zijn record met blote voeten op meer dan 400 keer stond. Eerlijk gezegd, als heb ik er geen verstand van, zie ik groot voetbaltalent in Lucas. Hopen dat hij een kans krijgt.

Na het voetbal gebeuren kreeg Lucas een ijsje en gingen we (Lucas, Liesbeth, Denise en ik) weer terug naar zijn oma en de anderen Om ons voor te bereiden voor het afscheid. Liesbeth vroeg Lucas: "De tijd gaat snel, dus pak je kans. Heb je nog brandende vraag of opmerking, stel die." Lucas moest lang denken en wist niets. Op de vraag wat hij het leukste vond, antwoordde hij dat het zwemmen heel leuk was, en naar strand, en voetballen. In het kort heeft hij dus genoten van de hele dag. Ik ging met Denise voor de lunch en drankjes betalen en ik rekende ook discreet met haar af. Daarna liepen we met zijn allen naar de uitgangnamen we emotioneel afscheid en toen de taxichauffeur er aan kwam, ging ik die ook betalen voordat hij bij de groep was. Hij dankte ons en vroeg vergeving voor te laat zijn geweest en  gaf een sleutel met de vorm van een hamer, volgens zijn zeggen een herinnering voor het verspreiden van het Evangelie door daden. Behalve Liesbeth en ik stapten allen in de taxi en reden weg, terwijl we wee zwaaiden tot ze uit het zicht waren.

Wat we morgen gaan doen? Geen idee. Waarschijnlijk een dag emotioneel verwerken van de afgelopen vier dagen.

Woensdag 21 oktober

Op deze derde bezoekdag werden we iets verlaat opgepikt en reden de inmiddels bekende route naar Forta Leza, hoewel ik het zonder navigatie nog steeds niet weten. Alle straten staan loodrecht op elkaar en zien er allemaal vrijwel het zelfde uit, op enkele uitzonderingen na. Bijvoorbeeld is er vlakbij het project, in een arme buurt een gloednieuw spic en span Shell tankstation, schril afstekend in de omgeving. En we gaan op gegeven moment het spoor over.

Op het project "Bethesda" was Mateus al in de startblokken, samen met zijn zus, die de dag meemaakt, omdat zijn moeder te druk was. Altijd een enerverend moment om je sponsorkind voor het eerst in levende lijve te ontmoeten, ook nu weer. We moesten na de kennismaking even wachten want de "intern uit Slowakije", Marco, was iets aan het voorbereiden. Dus intussen gingen we een paar foto's maken om de tijd op te vullen. De voorbereiding zou zijn dat de kinderen in de klas de gatallen 1 tot 10 in het Engels zouden opzeggen.

In plaats daarvan werden we weer gevraagd om ons voor te stellen en weer gebruikte ik de interactieve vraag wat ze wilden weten over ons, Nederland, wat dan ook. Dat was leuk en de kinderen kijken zeer verbaasd als ze de reistijd horen. En het grapje dat wij, net als Jezus, soms op het water kunnen lopen, namelijk in de winter... omdat het dan bevroren is, was een succes.

Toen voegde de tekenleraar die met Bruno voor ons vorige bezoek een schilderij van een jangada, met relief van echte takjes voor de boot, mast en  attributen op de boot.

Een zeer sympathieke man met duidelijk een heel warm hart voor de kinderen. Wederom kregen we een kado van hem: een doos met handbeschilderde T-shirts in verschillende kleuren: voor hem en haar. De afbeeldingen op de shirts zijn typisch voor deze streek Ceara, palmen, jangada's, man en vrouw in klederdracht, etc. Wederom heel uniek kado. We dankten hem heel hartelijk ervoor en waren zeer verrast.

We kregen een glas versgeperste Caju (Kashew) sap, met koekjes en hadden tijdens het nuttigen daarvan een heel goed en waardevol gesprek over Brazilie, Compassion de situatie in Europa met het vluchtelingen probleem en het vinden van de balans tussen angst en "afweer" en tegelijk de noodzaak om te helpen. Marco vertelde over deze situatie in Slowakije, want weer interessant was voor de mensen van het project. We spraken over de motivatie van sponsoring en spraken hoop en zegen uit voor het werk.

Daarna was het tijd om naar Mateus' huis te gaan. Mateus loopt altijd naar het Compassion project en doet er een kwartier op. Met de auto was het ca. 5 minuten rijden. Toen we uitstapten, stond Mateus' moeder ons al op te wachten. Het huis is in lijn gebouwd: een heel lange gang naar achteren met van voor naar achter de entree, ouderslaapkamer, slaapkamer van Mateus' zussen Yamilla en Marianna, de keuken en tenslotte eetkamer. De achtertuin is gigantisch, met grote mangobom in het midden en een gajaba boom er naast. Het bleek een gemeenschappelijke tuin te zijn met twee huizen ernaast, waar hun neven en schoonmoeder wonen. De hele familie woont dus bij elkaar in drie huisjes, met gemeenschappelijke tuin. Mateus' moeder leidde ons rond en ook Mateus toonde verschillende planten, voor thee, of voor medicinale toepassing. Hij liet ook  een van zijn hobbies zien: klimmen in bomen, zoals de Gajabe boom

Vervolgens was het tijd voor de kadootjes. In de entree werden een paar stoelen gezet, zodat Mateus met ons daar konden zitten om de kadootjes uit te pakken. Mateus is een redelijk verlegen jongen, maar de stralende ogen spraken boekdelen. Hij was in zijn sas met alles. En zijn moeder vond het peper- en zoutstelletje van Delfts blauw heel mooi en het ging meteen de keuken in. De kinderen van de buren kwamen ook kijken, want bezoek uit het verre Nederland was toch wel interessant. Maar aan alles komt een eind en ook aan het huisbezoek, wat toch heftig moeten zijn voor Mateus' moeder: komen vreemde mensen, die dan wel je zoon sponsoren, ineens je huis binnen. Maar ze reageerde heel anders: ze was zeer vereerd en we zijn altijd welkom en ze hoopte dat we nog eens terug kwamen.

We stapten de taxi in om weer naar de bekende uitspanning in Cumbuco te gaan. De rit was inmiddels bekend. Onderweg lieten we wat foto's op de smarphone zien van herst en winter in Nederland, spraken over die rare bommen waar alle takken steeds van afgeknipt werden, knotwilgen dus. Onderweg reden een een "mist' in: een aangestoken bosbrand, ter verdeling van het land. In Nederland is dit ondenkbaar. Aangekomen in Cumbuco stapten uit en Mateus' ogen begonnen te glimmen.

Weer mocht het sponsorkind kiezen voor de lunch. Dit keer werd het geen vis maar vlees, met frietjes en rijst met bonen. Het was zeer smakelijk draadjesvlees. Betreft drinken waren Mateus en ik eensgezind: guarana. Deanderen dronken Coca cola of kokosnoot.

Na de lunch vroegen we wat Mateus wilde gaan doen. Aanvankelijk dacht hij aan het zwembad, maar dat draaide al snel om in: praia. Dus de zee in. Mateus is echter een klein en licht ventje en een beetje branding gooit hem om. Je merkte dat hij bijzonder genoot, terwijl hij het ook eng vond die grote golven. Hij komt niet vaak bij de zee, behalve de enkele keer dat de familie naar

grootmoeder gaat. Maar dan gedraagt Mateus zich net zo. Dus dat hij niet verder de zee in durfde met mij moest ik niet persoonlijk opvatten. Yamilla ging ook mee zwemmen, maar zij ging ook niet heel veel verder de zee in. Op gegeven moment liep ze terug om haar smartphone te halen en maakte paar foto's van Mateus, maar vooral veel selfies met de zee op de achtergrond. Komisch om haar zo te zien selfie-poseren. Denise, onze vertaalster zei, dat een van de selfie foto's vast op facebook zouden komen.

We hebben na de nodige waterpret nog wat mooie steentjes en schelpjes gezocht. Maar ook aan deze dag kwam een eind, dus gingen we douchen onder de stranddouche, en weer aankleden. We namen afscheid terwijl we op de taxichauffeur. Altijd een "rotmoment" want afscheid nemen na zo'n dag is lastig. Je zou nog willen doorgaan en voor kennismaken is een dag erg kort. Toch spraken we de hoop uit dat het ons allemaal goed zou gaan. En we waren het allemaal eens dat de dag ons meer tot elkaar had gebracht en dat het schrijven van  brieven nu veel specifieker kan zijn. Na de nodige kussen en hugs stapten Mateus, Yamilla, Denise, de vertaalster en Raphaela, de Compassion facilitator weer de taxi in en reden terug naar Forta Leza, met raam open zwaaien tot we uit het zicht waren.

Morgen de laatste bezoekdag naar Lucas. We hebben hem al twee keer eerder bezocht, maar weten dat in drie jaar heel veel kan veranderen. We zullen het gaan zien.